10 อุปกรณ์วิทยาศาสตร์ มีอะไรบ้าง ปี 2025 เที่ยงตรง ทนสารเคมีและความร้อน

เนื่องจากประเทศไทยมีการเรียนการสอนรายวิชาวิทยาศาสตร์ตั้งแต่ระดับประถมศึกษาเป็นต้นไป จึงทำให้หลาย ๆ คนเคยได้สัมผัสกับอุปกรณ์วิทยาศาสตร์กันมาบ้างแล้ว ทั้งที่ผ่านการทดลองในห้องเรียนและนอกห้องเรียน หรือจากการอ่านหนังสือต่าง ๆ แต่อุปกรณ์วิทยาศาสตร์นั้นก็ยังแบ่งออกไปตามแต่ละประเภท ซึ่งในที่นี้ขอจำแนกง่าย ๆ เป็น 3 ประเภทดังนี้

• ประเภทอุปกรณ์เฉพาะ เป็นอุปกรณ์ที่ต้องใช้ในการวัด ชั่ง ตวง ซึ่งต้องมีความถูกต้องแม่นยำสูง ดังนั้นจึงจำเป็นต้องได้มาตรฐานหรือมีใบ Certificate เพื่อนำค่าความคลาดเคลื่อนมาคำนวณร่วมด้วย ส่วนใหญ่แล้วมักเป็นเครื่องแก้วในห้องปฏิบัติการเคมี เช่น กระบอกตวง, ขวดรูปชมพู่, บีกเกอร์, ปิเปต เป็นต้น

• ประเภทอุปกรณ์ทั่วไป เป็นอุปกรณ์ที่สามารถร่วมกันได้หลายห้องปฏิบัติการ ไม่เน้นความแม่นยำมากนัก แต่ควรเลือกแบบที่มีความทนทานทั้งต่อกรดและสารเคมี เช่น หลอดทดลอง, ขวดฉีดน้ำกลั่น, ตะเกียงแอลกอฮอล์ เป็นต้น

• ประเภทอุปกรณ์สิ้นเปลือง เป็นอุปกรณ์ที่ใช้แล้วหมด ไม่สามารถนำกลับมาใช้ได้อีก เช่น กระดาษลิตมัส, กระดาษกรอง เป็นต้น

อุปกรณ์วิทยาศาสตร์มีทั้งที่ผลิตมาจากแก้ว, สเตนเลส, ซิลิโคน หรือพลาสติก ซึ่งต่างก็เหมาะสมกับการใช้งานที่แตกต่างกันไป แต่ส่วนใหญ่ที่เราคุ้นเคยกันคือแบบแก้ว เนื่องจากสามารถทนการกัดกร่อนของกรดและสารเคมีได้ดี ส่วนที่เป็นสเตนเลสนั้นจะใช้เป็นอุปกรณ์ในการวางอุปกรณ์อย่างที่วางหลอดทดลอง ส่วนซิลิโคนและพลาสติกนั้นมักจะเป็นอุปกรณ์เสริมที่ไม่ได้ต้องการความแม่นยำมาก และไม่ต้องสัมผัสกับสารเคมีและความร้อน อย่างเช่น กระบอกตัวพลาสติก, บีกเกอร์พลาสติก และหัวจุกหลอดหยด เป็นต้น

หากสังเกตให้ดีจะพบว่าอุปกรณ์วิทยาศาสตร์นั้น แม้จะเป็นประเภทเดียวกันแต่ก็มีให้เลือกหลายขนาด นั่นก็เป็นเพราะการทดลองทางวิทยาศาสตร์ขึ้นอยู่กับทั้งตัวสารเคมี วิธีการทดลอง และปริมาณด้วย ดังนั้นเราจึงแนะนำให้เลือกซื้ออุปกรณ์วิทยาศาสตร์แบบเป็นเซตที่มีขนาดแตกต่างกัน เพื่อให้สามารถนำผลการทดลองมาเปรียบเทียบกันได้ นอกจากนี้ยังต้องคำนึงถึงความเหมาะสมและวิธีการใช้งานร่วมกับอุปกรณ์อื่นด้วย เช่น ไม่ควรใช้หลอดทดลองแทนบีกเกอร์ในการบรรจุสารละลายที่มีปริมาณมากจนเกินไป เพราะเมื่อนำไปต้มก็อาจทำให้สารละลายเกิดปฏิกิริยาช้า เนื่องจากได้รับความร้อนอย่างไม่ทั่วถึง เป็นต้น

การทดลองทางวิทยาศาสตร์นั้น ความถูกต้องถือเป็นสิ่งสำคัญอันดับแรก ซึ่งหากละเลยตั้งแต่ขั้นตอนการเลือกใช้อุปกรณ์ ก็จะได้ผลการทดลองที่คลาดเคลื่อนตามไปด้วย ดังนั้นเพื่อให้มั่นใจว่าอุปกรณ์วิทยาศาสตร์มีความเที่ยงตรงแม่นยำ ควรเลือกซื้อยี่ห้อที่ได้มาตรฐานการผลิตและการทดสอบ เช่น เครื่องแก้วจาก Pyrex หรือ Duran ซึ่งเป็นเครื่องแก้วที่มีการใช้งานในระดับห้องปฏิบัติการ แต่หากเป็นอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ทั่วไป ควรเลือกแบบที่มีความแข็งแรง ทนต่อสารเคมี และความร้อนได้ดี เพื่อให้ใช้งานได้คุ้มค่ายาวนาน