10 สเปรย์กันแมลง ยี่ห้อไหนดี ปี 2024 ป้องกันสัตว์กัดต่อย

Diethyltoluamide (DEET) คือ ส่วนประกอบหลักที่สเปรย์ไล่แมลงส่วนใหญ่ มีประสิทธิภาพในการออกฤทธิ์แบบเฉียบพลันซึ่งช่วยไล่แมลงได้ในทันที แต่ก็มีอีกหนึ่งจุดที่ผู้ใช้ต้องคำนึงถึงเป็นพิเศษ เพราะแม้ว่าสารเคมีดังกล่าวอาจไม่ส่งผลกระทบร้ายแรงต่อผิวหนังมากนัก แต่ก็อาจทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนัง ดวงตา หรือจากการสูดดมได้ และหากสะสมเป็นระยะเวลานานก็มีโอกาสที่จะทำให้เกิดอาการแพ้ได้เช่นกันครับ โดยทั่วไปแล้วนั้น สามารถเลือกได้ตามความเข้มข้นตั้งแต่ 10% - 30% ยิ่งเข้มข้นมาก ก็ยิ่งไล่แมลงได้นานขึ้น แต่ก็มีโอกาสการระคายเคืองสูงขึ้นเช่นกัน จึงไม่แนะนำให้ใช้ที่มีความเข้มข้นมากกว่า 30% ขึ้นไปนะครับ

นอกจากนี้ สเปรย์ไล่แมลงที่มีสาร DEET เป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 เดือน กับเด็กกลุ่มนี้แนะนำให้ใช้เป็นสารกลุ่มอื่นหรือสมุนไพรมากกว่าครับ และที่สำคัญถ้าหากใช้กับเด็กเล็ก ก็ควรเลือกความเข้มข้นประมาณ 5 - 10 % และฉีดเพียงวันละครั้ง อีกทั้งไม่ควรฉีดบริเวณฝ่ามือหรือมือ เพราะเด็ก ๆ ยังควรคุมพฤติกรรมต่าง ๆ ได้ไม่ดีเท่าผู้ใหญ่ อาจเผลอเอามือเข้าปากได้ รวมไปถึงหลีกเลี่ยงการใช้สาร DEET กับผู้ที่มีอาการแพ้สารเคมี เพราะถ้าได้รับในปริมาณมากๆ อาจส่งผลต่อเนื่องถึงขั้นไปกดระบบประสาทส่วนกลางจนเกิดผิวหนังอักเสบได้

จากผลข้างเคียงของ DEET ตามที่ได้กล่าวไว้ ย่อมสร้างความกังวลให้ผู้ใช้พอสมควร อย่างไรก็ตาม ยังคงมีสารออกฤทธิ์อีกหนึ่งกลุ่มอย่าง Pyrethrins and PyrethroidInsecticides ที่สังเคราะห์โครงสร้างให้ใกล้เคียงกับสารสกัดธรรมชาติมากที่สุด โดยได้มาจากพืชตระกูลดอกเบญจมาศและมีทั้งชนิด Allethrin และ Cyfluthrin ที่มีประสิทธิภาพสูง ออกฤทธิ์ต่อเซลล์ประสาทของแมลงอย่างรวดเร็ว แต่เป็นพิษต่ำต่อผู้ใช้ไว้ให้เป็นทางเลือกอีกด้วย

ICARIDIN นั้นถือเป็นสารที่มีความสามารถในการไล่แมลงเฉกเช่นเดียวกับ DEET ที่องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำ เพราะนอกจากมีความอ่อนโยนและก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังหรือดวงตาต่ำแล้ว ยังเป็นมิตรต่อคนรอบข้างเนื่องจากละอองสามารถกระจายตัวได้ดี อีกทั้งยังไม่เป็นอันตรายต่อการสูดดม ไม่มีกลิ่นฉุน และระเหยออกจากผิวได้ช้ากว่าสารเคมีชนิดอื่นซึ่งส่งผลให้ประสิทธิภาพในการไล่แมลงยาวนานขึ้น

อีกทั้งยังสามารถฉีดพ่นลงบนเสื้อผ้าที่สวมใส่แทนการฉีดลงบนผิวหนังได้ โดย ICARIDIN สามารถระเหยได้หมดเมื่อเวลาผ่านไประยะหนึ่งและล้างออกได้ไม่ยาก ทำให้สามารถซักทำความสะอาดได้โดยไม่มีสารเคมีดังกล่าวตกค้างอยู่บนเนื้อผ้า เรียกได้ว่าเป็นทางเลือกที่ช่วยคลายกังวลในเรื่องของความปลอดภัยได้มากพอสมควรเลยทีเดียว ทั้งนี้ หากจะใช้กับเด็กเล็ก แนะนำว่าไม่ควรใช้ในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 2 ปีครับ

นอกจากส่วนผสมจากสารเคมีอย่าง DEET และ ICARIDIN แล้ว ยังมีกลุ่มสเปรย์สมุนไพรทางเลือกที่ครองความน่าสนใจในเรื่องของความปลอดภัยมาเป็นอันดับต้น ๆ เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ชอบกลิ่นสารเคมีของสเปรย์ไล่แมลง โดยสเปรย์เหล่านี้ไม่เพียงแค่ปลอดภัย แต่ยังมีกลิ่นหอมสดชื่น ทำให้ผู้ใช้ผ่อนคลายไปในตัว

ทั้งนี้รูปแบบส่วนใหญ่ที่พบได้ คือ น้ำมันหอมระเหยจากใบยูคาลิปตัส ตะไคร้หอม ลาเวนเดอร์ สะระเหน่ ใบกานพลู ฯลฯ อย่างไรก็ตาม ประสิทธิภาพในการไล่แมลงนั้นยังถือว่าน้อยกว่าเมื่อเทียบกับสารเคมีออกฤทธิ์แรง รวมถึงระยะเวลาการออกฤทธิ์ค่อนข้างน้อย จึงไม่เหมาะกับการใช้งานนอกสถานที่ที่จำเป็นต้องอยู่เป็นช่วงเวลายาวนาน เช่น การปิกนิก การท่องเที่ยวในแหล่งธรรมชาติ หรือการเดินป่า เป็นต้น อย่างไรก็ตาม เราสามารถฉีดซ้ำได้หลังพ้นการฉีด 1 ชั่วโมงโดยที่ไม่ส่งผลกระทบมากนัก อีกทั้งยังปลอดภัยต่อทารก สตรีตั้งครรภ์ และคนที่แพ้สารเคมีอีกด้วย

นิยมคำว่าใช้ในชีวิตประจำวันนั้นอาจหมายความว่า ต้องใช้หลาย ๆ วันในช่วงเวลาซ้ำ ๆ ดังนั้นการมีสารตกค้างน้อยที่สุดคือเรื่องที่ดี จึงขอแนะนำให้เลือกความเข้มข้นที่เหมาะสม แม้ว่าความเข้มข้นที่มากขึ้นอาจส่งผลต่อระยะเวลาในการไล่แมลงได้ยาวนานขึ้น แต่ก็ไม่ได้หมายความว่ายิ่งเพิ่มความเข้มข้นก็ยิ่งดี ดังนั้นความเข้มข้นของ DEET ในผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในชีวิตประจำวันอาจใช้เพียง 10% หรือหากเป็น ICARIDIN ที่ไม่เกิน 5% ก็เพียงพอต่อการป้องกันแมลงได้ราว ๆ 2 ชั่วโมง 

นอกจากนี้ ขอย้ำเตือนให้ระมัดระวังเรื่องการใช้ผลิตภัณฑ์ด้วย เพราะหากความเข้มข้นของสารออกฤทธิ์มีมากเท่าไหร่ ระยะเวลาในการป้องกันก็จะเพิ่มมากเท่านั้น ซึ่งผลข้างเคียงก็จะยิ่งเพิ่มสูงขึ้นตามไปด้วยเช่นกัน ทางที่ดีที่สุดก็คือ เลือกใช้ให้น้อยครั้ง แต่เน้นช่วงเวลาที่ใช้แล้วเกิดประสิทธิภาพสูงสุดจะดีที่สุดครับ

เมื่อเรามีความจำเป็นต้องอยู่กลางแจ้งเป็นเวลานานหรือต้องออกนอกสถานที่ แนะให้เลือกใช้สเปรย์ไล่แมลงที่มีค่า DEET อยู่ในช่วง 15 - 30% และ CARIDIN ไม่เกิน 15% เพราะยิ่งมีความเข้มข้นสูง ก็จะยิ่งสามารถป้องกันตัวเองจากแมลงได้นานขึ้นรวมถึงยังเป็นความเข้มข้นที่ส่งผลต่อครอบคลุมชนิดของแมลงได้มากขึ้นอีกด้วย

ในขณะที่ DEET 20% ให้ผลลัพธ์ที่ยาวนานถึง 4 ชั่วโมง แม้จะส่งผลต่อแมลงได้อย่างรวดเร็วและยาวนานขึ้นอย่างเห็นได้ชัด แต่ก็ต้องแลกมากับผลข้างเคียงที่ผู้ใช้บางรายไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ เช่น ผื่นแดง ลมพิษ คลื่นไส้ หรืออาการปากชา มึนงง เป็นต้น ดังนั้น ขอแนะนำให้เลือกใช้เฉพาะกรณีหรือตามความจำเป็นเท่านั้น

สำหรับประเภทละอองน้ำ ถือเป็นรูปแบบที่พบได้มากในสเปรย์ไล่แมลงชนิดสมุนไพรหรือชนิดที่มี ICARIDIN เนื่องจากมีคุณสมบัติเป็นละอองของเหลวที่กระจายตัวได้เฉพาะจุด โดยหากต้องการฉีดพ่นเป็นบริเวณกว้างอาจต้องใช้เวลาสักระยะ ซึ่งสเปรย์ประเภทนี้จัดได้ว่าเป็นข้อได้เปรียบของผู้ที่ต้องการพกพาออกไปใช้งานนอกสถานที่นั่นเอง

ทั้งนี้ยังเป็นประเภทที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก เนื่องจากสามารถจำกัดวงการใช้ได้ง่าย ไม่ฟุ้งกระจายมากนัก มีความเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายจากการสูดดมต่ำ และมีปริมาณที่จะเกาะติดตามเสื้อผ้าน้อย อีกทั้งยังสามารถระบุตำแหน่งการใช้ได้ค่อนข้างชัดเจน โดยหลีกเลี่ยงไม่ให้ไปโดนมือหรือหน้าของเด็กได้ง่ายครับ

สเปรย์ละอองลอยเป็นลักษณะที่พบได้ทั่วไปในสเปรย์ไล่แมลง ยาฆ่าแมลง ยาดับกลิ่น หรือสีสเปรย์ ใช้งานง่ายเพียงกดหัวฉีดค้างไว้เพื่อให้สารผลักดัน (Propellant) ดันให้ของเหลวปรากฏอนุภาคเป็นหยดละอองที่มีความละเอียดคล้ายหมอกออกมา โดยสามารถแพร่กระจายได้ง่ายและกระจายตัวได้ในบริเวณกว้าง

แต่ทั้งนี้ ด้วยความที่เป็นภาชนะบรรจุแก๊สแรงดันสูงเอาไว้ ทำให้ผู้ใช้ต้องตระหนักถึงขั้นตอนการใช้งานและการเก็บรักษาอย่างเคร่งครัด โดยมีข้อแนะนำว่า หลังจากฉีดแล้ว ควรหลีกเลี่ยงการอยู่ในบริเวณที่มีการฉีดพ่นเพราะละอองที่ลอยฟุ้งอยู่ในอากาศนั้นมีโอกาสที่สารออกฤทธิ์จะเข้าสู่ร่างกายผ่านทางปากและจมูกได้ และก่อนใช้ก็ควรศึกษาคู่มือให้ละเอียดถี่ถ้วน เพื่อความมั่นใจว่าเราสามารถใช้สเปรย์ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมครับ