10 ยาสีฟันรักษาเหงือกอักเสบ ปี 2025 ลดเหงือกบวม คราบพลัค

สารต้านเชื้อเเบคทีเรียเป็นสารสำคัญที่นิยมใส่ในยาสีฟันเพื่อช่วยรักษาโรคเหงือกอักเสบ เนื่องจากมีคุณสมบัติในการยับยั้งและฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงเหมาะกับการใช้รักษาผู้มีปัญหาโรคเหงือกโดยตรง เพราะจะช่วยลดการสะสมของแบคทีเรียในช่องปากที่เป็นสาเหตุของเหงือกอักเสบและยังช่วยดูแลสุขภาพเหงือกให้แข็งแรงขึ้นด้วย สำหรับสารต้านเชื้อแบคทีเรียที่พบได้ในยาสีฟันหลาย ๆ แบรนด์ ได้แก่ 

• Sodium Fluoride ที่ช่วยยับยั้งการสร้างเอนไซม์การผลิตกรดและการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย 
• Triclosan ที่ช่วยฆ่าเชื้อโรคได้เป็นวงกว้างหลายชนิด 

อย่างไรก็ตาม การได้รับสารต้านเชื้อแบคทีเรียมากเกินไปจะทำให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพช่องปาก และหากใช้งานในปริมาณมากเป็นระยะเวลานานอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น ฟันตกกระ มีอาการอาเจียน หรือท้องเสีย เป็นต้น จึงขอแนะนำให้ใช้ในปริมาณที่เหมาะสม รวมถึงควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ตามคำเเนะนำของทันตแพทย์ในกรณีที่มีความจำเป็นต้องใช้งาน

ปัญหาคราบพลัคและหินปูนในช่องปากจะกลายเป็นแหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งจะเป็นที่มาของโรคเหงือกอักเสบเช่นกัน ดังนั้น จึงควรเลือกใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมช่วยกำจัดคราบพลัคหรือลดหินปูนด้วยเพื่อป้องกันการเกิดคราบสกปรกสะสมบริเวณรอบฟันได้จนเกิดแบคทีเรียได้ โดยส่วนผสมที่แนะนำ ได้แก่ 

• Chlorhexidine ช่วยลดการสะสมของคราบจุลินทรีย์และคราบหินปูน
• Sodium Lauryl Sulfate ช่วยให้คราบจุลินทรีย์บนผิวฟันหลุดออกได้
• Tetra Sodium Pyrophosphate ช่วยยับยั้งไม่ให้คราบจุลินทรีย์เกาะตัวเป็นหินปูน
  

สารในกลุ่มนี้จะช่วยกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ที่สะสมจนเป็นคราบพลัคหรือหินปูนให้หลุดออกไปได้ พร้อมเคลือบฟันเพื่อป้องกันการสะสมของคราบ รวมทั้งยังช่วยรักษาโรคปริทันต์อักเสบได้ เมื่อแบคทีเรียในช่องปากถูกขจัดออกไปแล้ว อาการเหงือกอักเสบก็จะลดน้อยลง และหายเป็นปกติในที่สุด

ฟลูออไรด์เป็นสารที่มีประโยชน์ในการช่วยให้โครงสร้างฟันแข็งแรงขึ้นและช่วยป้องกันฟันผุได้เป็นอย่างดี จึงเป็นส่วนผสมพื้นฐานที่ควรมีในยาสีฟัน ซึ่งฟันที่แข็งแรงก็จะลดปัญหาทางช่องปากต่าง ๆ รวมถึงเหงือกอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ ปริมาณความเข้มข้นของฟลูออไรด์จะต้องเหมาะสมกับช่วงวัยด้วย เพราะในแต่ละช่วงอายุนั้นมีความต้องการปริมาณฟลูออไรด์ไม่เท่ากัน โดยขอแนะนำดังนี้ 

• เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี ควรใช้ฟลูออไรด์ที่มีความเข้มข้น 1000 ppm 
• เด็กอายุ 6 ปีขึ้นไปจนถึงช่วงวัยรุ่น ควรใช้ฟลูออไรด์ที่มีความเข้มข้น  1350 - 1500 ppm
• ผู้ใช้งานทั่วไปควรใช้ฟลูออไรด์ที่มีความเข้มข้น 1500 ppm

กรณีคนที่มีภาวะฟันผุมากแนะนำให้ใช้ฟลูออไรด์ที่มีปริมาณสูง เช่น 5000 ppm แต่ต้องปรึกษาทันตแพทย์ก่อนทุกครั้ง เพราะการได้รับฟลูออไรด์ที่มากเกินไปอาจทำให้ผิวฟันตกกระหรือมีจุดสีขาว รวมทั้งอาจส่งผลให้เกิดอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องเสียได้ จึงควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสมตามคำแนะนำบนผลิตภัณฑ์จะดีที่สุด โดยเฉพาะการใช้งานในเด็กเล็ก

คนที่มีปัญหาเหงือกอักเสบมักจะมีกลิ่นปากตามมาด้วย เนื่องจากมีแบคทีเรียที่สะสมอยู่บนคราบหินปูนที่เกาะอยู่บนผิวฟัน ซึ่งเมื่อบริโภคอาหารเข้าไปแบคทีเรียเหล่านี้ก็จะทำการผลิตกรดและของเสียต่าง ๆ ออกมาจนทำให้เกิดกลิ่นไม่พึงประสงค์ปะปนออกมากับลมหายใจทางปากได้ 

ดังนั้น ยาสีฟันที่เลือกใช้จึงควรเลือกสูตรที่มีส่วนผสมช่วยลดกลิ่นปากเพิ่มเติมด้วย โดยอาจเลือกใช้เป็นสูตรที่ส่วนผสมของน้ำมันหอมระเหย เช่น เปปเปอร์มิ้นท์ ยูคาลิปตัส เสปียร์มิ้นท์หรือเมนทอล รวมไปถึงส่วนผสมของสมุนไพรต่าง ๆ เช่น พิมเสน กานพลู หรืออบเชย ก็จะช่วยลดกลิ่นไม่พึงประสงค์และช่วยให้ลมหายใจหอมสดชื่นได้

ทั้งนี้ ส่วนผสมที่ช่วยลดกลิ่นปากเหล่านี้จะให้ความสดชื่นและกลิ่นหอม โดยจะช่วยเสริมประสิทธิภาพการดับกลิ่นปากระยะนึงหลังจากแปรงฟันเท่านั้น สิ่งสำคัญคือผู้ใชงานต้องแปรงฟันให้ถูกวิธี เพื่อช่วยขจัดคราบสกปรกที่ติดอยู่ในช่องปากให้หลุดออกหมดด้วย

คนจัดฟันมักจะเผชิญกับปัญหาเหงือกอักเสบมากกว่าคนทั่วไป เพราะมีการใส่เครื่องมือจัดฟันติดไว้จึงไม่สามารถทำความสะอาดฟันได้ทุกซอกมุม ส่งผลให้เศษอาหารติดตามซอกฟันหรือเครื่องมือจัดฟันได้ง่ายจนเกิดการสะสมของคราบจุลินทรีย์และเชื้อแบคทีเรีย ทำให้เกิดอาการเหงือกอักเสบขึ้นได้ง่าย 

ดังนั้น ขอแนะนำให้เลือกใช้ยาสีฟันสำหรับคนจัดฟันโดยเฉพาะ เพราะจะมีการเพิ่มปริมาณส่วนผสมที่จำเป็นสำหรับคนจัดฟันให้มากกว่าสูตรทั่วไป เพื่อช่วยขจัดคราบจุลินทรีย์และทำให้ฟันมีความทนทานต่อกรดของแบคทีเรียที่ตกค้างอยู่ตามซอกฟันได้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น

สำหรับส่วนผสมที่พบได้ในยาสีฟันสำหรับคนจัดฟัน ได้แก่ Sodium Fluoride หรือ Sodium Lauryl Sulfate ที่ช่วยเคลือบฟันแข็งแรง จึงช่วยลดการอักเสบของเหงือกได้ดี รวมถึง Cetylpyridinium Chloride ที่เป็นสารที่ช่วยกำจัดเชื้อแบคทีเรีย โดยจะมีปริมาณที่มากกว่ายาสีฟันสูตรสำหรับคนทั่วไป

โดยทั่วไปเนื้อยาสีฟันจะแบ่งออกเป็น 2 แบบหลัก ๆ คือ แบบเนื้อเดียวกันและแบบเนื้อหยาบ ซึ่งทั้งสองแบบสามารถลดภาวะเหงือกอักเสบได้เช่นเดียวกัน เพียงแค่เนื้อสัมผัสต่างกันดังนี้ 

・เนื้อละเอียด เป็นเนื้อที่เนียนละเอียด มีความนุ่มและไม่มีเม็ดทรายหยาบผสมอยู่ ไม่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อเหงือก โดยจะมีทั้งเนื้อเจลหรือเนื้อครีม ล้างออกง่าย

・เนื้อหยาบ จะมีทั้งเนื้อเจลหรือเนื้อครีมเช่นเดียวกับแบบเนื้อละเอียด แต่จะมีการเพิ่มเม็ดทรายเข้ามา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการขจัดคราบจุลินทรีย์หรือคราบหินปูนได้ดี แต่จะรู้สึกลากลิ้นและไม่นุ่มปากในการใช้งาน รวมทั้งยังล้างออกยากกว่า จึงควรใช้งานอย่างระมัดระวัง เพราะเนื้อสัมผัสที่หยาบอาจทำให้เนื้อฟันสึกได้ง่าย