10 เครื่องดื่มสมุนไพร เพื่อสุขภาพ ปี 2024 ดื่มง่าย มีประโยชน์

น้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพแบบแรกเป็นแบบชง โดยส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปแบบของผงที่มีทั้งแบบละลายน้ำ กับแบบซองเยื่อกระดาษ มักจะใช้น้ำร้อนในการชง แต่ปัจจุบันนี้ก็มีหลายยี่ห้อที่ผลิตมาให้ละลายในน้ำเย็นได้อีกด้วย น้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพในรูปแบบนี้มักจะมีความเข้มข้นของสมุนไพรในปริมาณสูง อีกทั้งยังไม่ค่อยมีส่วนผสมแฝงอย่างน้ำตาล จึงเหมาะกับผู้ที่เป็นโรคเบาหวานและต้องการควบคุมน้ำตาล แต่อาจจะต้องใช้เวลาในการเตรียมและชง จึงไม่เหมาะกับคนที่ต้องการประหยัดเวลา

ในปัจจุบันน้ำสมุนไพรรูปแบบชงมีวางจำหน่ายในท้องตลาดค่อนข้างหลากหลายยี่ห้อ โดยมีทั้งที่ขึ้นทะเบียนอาหารอย่างถูกต้อง และแบบที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียน ปกติแล้วเครื่องดื่มสมุนไพรรูปแบบนี้มีโอกาสพบสารปนเปื้อนหรือเชื้อโรคต่าง ๆ ได้ง่ายหากไม่มีการควบคุมการผลิตที่ดี ดังนั้นจึงควรเลือกซื้อเครื่องดื่มสมุนไพรที่ได้มาตรฐาน ได้รับการขึ้นทะเบียนอาหารอย่างถูกต้อง เพื่อลดความเสี่ยงในการได้รับสารปนเปื้อนและเชื้อโรคต่าง ๆ นั่นเองค่ะ

หลาย ๆ แบรนด์เลือกนำเสนอน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพในรูปแบบพร้อมดื่มทั้งในขวดแก้ว ขวดพลาสติกหรือกล่อง ช่วยให้การดื่มน้ำสมุนไพรสะดวกและประหยัดเวลามากขึ้น สามารถดื่มได้ทุกที่ทุกเวลา ไม่ต้องเสียเวลาต้มน้ำร้อนเพื่อชง ทั้งยังพกไปดื่มนอกสถานที่ได้อีกด้วย 

แต่ก็มีข้อควรระวังคือ เครื่องดื่มรูปแบบนี้มักจะมีการใส่น้ำตาลหรือสารปรุงแต่งต่าง ๆ ที่หากได้รับมากเกินไปอาจไม่ดีต่อสุขภาพของผู้รับประทานได้ นอกจากนี้ยังอาจใส่สารให้ความหวานแทนการใช้น้ำตาลในผลิตภัณฑ์ ทำให้อาจเกิดอันตรายกับผู้บริโภคบางรายที่มีโรคประจำตัว หรือมีข้อห้ามในการรับประทานสารกลุ่มนี้ ดังนั้นควรอ่านฉลาก และส่วนผสมอย่างระมัดระวังก่อนเลือกซื้อนะคะ

อาการร้อนใน หรือมีไข้ เป็นอาการเจ็บป่วยที่พบได้บ่อย การเลือกบริโภคเครื่องดื่มสมุนไพร ฟ้าทลายโจรอาจจะช่วยบรรเทาอาการเหล่านี้ลงได้ หรือหากต้องการดื่มเครื่องดื่มสมุนไพรเพื่อบรรเทาอาการไอ การเลือกเครื่องดื่มสุมนไพรที่มีมะแว้ง หรือมะขามป้อมเป็นส่วนประกอบ ก็จะช่วยบรรเทาอาการไอได้เป็นอย่างดี ในขณะที่เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของเก๊กฮวย ใบบัวบก และจับเลี้ยง จะช่วยลดความร้อนในร่างกาย บรรเทาอาการร้อนในได้ค่ะ 

อย่างไรก็ตาม น้ำสมุนไพรเหล่านี้เป็นเพียงตัวช่วยบรรเทาอาการได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น เนื่องจากหากซื้อเครื่องดื่มสมุนไพรที่ถูกขึ้นทะเบียนอาหารอย่างถูกต้องนั้น ปริมาณของสารต่าง ๆ ที่ถูกใส่เข้ามาจะอยู่ในปริมาณที่ทางองค์การอาหารและยากำหนด ไม่ให้สูงจนเกินไป เพื่อลดอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับผู้บริโภคได้ ดังนั้นการเลือกดื่มน้ำสมุนไพรเพื่อบรรเทาอาการไม่สบายต่าง ๆ อาจเป็นเพียงทางเลือกเสริมร่วมกับการรักษาตามแผนการรักษาในปัจจุบันด้วยค่ะ

นอกจากนี้ สมุนไพรบางชนิดอาจส่งผลเสียกับผู้ป่วยบางโรค หรืออาจเกิดปฏิกิริยาตีกับยาที่รับประทานอยู่ได้ โดยเฉพาะเมื่อรับประทานในปริมาณมาก และต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน ดังนั้นหากมีโรคประจำตัวหรือมียาที่ต้องรับประทานอยู่ประจำ ควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกรก่อนเลือกรับประทานด้วยนะคะ

ไขมันในเลือดก็ถือเป็นอาการเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด สมุนไพรที่เป็นตัวเสริมในการช่วยป้องกันอาการดังกล่าวคือ ดอกคำฝอย เนื่องจากดอกคำฝอยประกอบไปด้วยสารที่ออดฤทธิ์ต่อหลอดเลือดแดง เช่น สารพอฟีนอล (Polyphenol) และสารเซโรโทนิน (Serotonin) ที่ช่วยยับยั้งไขมันชนิดที่ไม่ดี (LDL) ลดการก่อตัวของพลัค (Plaque) ตามผนังหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น จึงอาจเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ต้องการลดความเสี่ยงในการเกิดไขมันในหลอดเลือด และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้นั่นเองค่ะ

อย่างไรก็ตาม การรับประทานสมุนไพรชนิดนี้มีข้อควรระวังอยู่ค่อนข้างมาก ในผู้ป่วยที่มีการใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น แอสไพริน (Aspirin) วาฟาริน (Warfarin) หรือโคลพิโดเกรล (Clopidogrel) ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานน้ำสมุนไพรดอกคำฝอยในระหว่างการใช้ยาดังกล่าว เพราะอาจทำให้เลือดแข็งตัวช้าลงจนทำให้มีเลือดออกได้ง่ายขึ้น และในหญิงตั้งครรภ์ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มสมุนไพรจากดอกคำฝอย เนื่องจากอาจส่งผลให้มดลูกบีบตัวและแท้งบุตรได้ค่ะ

ปัญหาอาการแน่นท้องหรือท้องเฟ้อมักจะมีสาเหตุจากการมีแก๊สหรือลมในกระเพาะเยอะเกินไป ดังนั้นให้เลือกสมุนไพรที่ช่วยในการขับลม ซึ่งได้แก่ ขมิ้นชัน กระชาย ตะไคร้และขิง เป็นต้น ส่วนปัญหาท้องผูก ขับถ่ายไม่ถูกสุขลักษณะ ควรจะเลือกน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพที่มีส่วนผสมของใบมะขามแขก ส้มแขกและสมอไทย เพราะมีฤทธิ์เป็นยาระบายเพิ่มการขับถ่ายได้ดีขึ้น รวมไปถึงเม็ดแมงลักที่จะช่วยเพิ่มเมือกในลำไส้ทำให้ขับถ่ายง่ายขึ้นนั่นเองค่ะ

แต่ในหญิงตั้งครรภ์ ควรหลีกเลี่ยงสมุนไพรกลุ่มใบมะขามแขกและส้มแขก เพราะอาจทำให้มดลูกบีบตัว จนอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้ ส่วนเม็ดแมงลักไม่ควรรับประทานในผู้ที่มีปัญหาลำไส้อุดตันค่ะ

สำหรับคนที่เรียนหรือทำงาน การมีความจำดีและสมองที่โลดแล่นถือเป็นสิ่งที่สำคัญมาก ๆ ดังนั้นอาจเลือกรับประทานน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพที่มีสมุนไพรอย่างใบแปะก๊วย เพราะมีสาร Flavonoids และ Terpenoids ที่ช่วยขยายหลอดเลือด ทำให้เลือดในสมองนั้นไหลเวียนได้ดีขึ้น นอกจากจะช่วยบำรุงสมองแล้ว ใบแปะก๊วยยังมีผลการวิจัยที่แสดงถึงสรรพคุณในการป้องกัน Alzheimer และ Dementia ที่มักจะเกิดขึ้นกับคนที่มีอายุมากขึ้นได้อีกด้วยค่ะ

เรื่องความสวยความงามก็คงหนีไม่พ้นการดูแลผิวพรรณและเส้นผมให้มีสุขภาพดี ซึ่งน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพหลายชนิดก็เป็นทางเลือกที่จะช่วยได้ โดยให้เลือกสมุนไพรจำพวก ดอกอัญชันสำหรับคนที่อยากจะให้ผมดกดำและเงางาม หรือเลือกน้ำสมุนไพรใบบัวบกที่ช่วยปลอบประโลมและบรรเทาอาการอักเสบของผิวได้นั่นเองค่ะ

อย่างไรก็ตาม ดังที่กล่าวไปแล้วข้างต้นว่าผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มสมุนไพร เป็นเพียงทางเลือกเพิ่มเติมให้กับผู้ที่ต้องการใช้ในการบำรุงร่างกายด้านต่าง ๆ เท่านั้นนะคะ จึงไม่แนะนำให้นำมาใช้เป็นการดูแลรักษาหลัก หากมีปัญหาผมร่วงที่รุนแรง หรือปัญหาสิวเรื้อรัง แนะนำการรักษาตามแนวทางการแพทย์แผนปัจจุบันควบคู่กันไปด้วยค่ะ